ภาษีนำเข้าจากจีน: ภัยเงียบที่อาจสั่นคลอนภาคการผลิตไทย เมื่อโลกไม่เหมือนเดิม “ความเคยชิน” กลายเป็นจุดเสี่ยง ตลอดทศวรรษที่ผ่านมา จีนคือแหล่งจัดซื้อสุดคุ้มของโรงงานไทย
- ราคาดี
- สินค้าเร็ว
- ตัวเลือกเพียบ
แต่ในปี 2025 นี้ “สูตรเดิม” อาจใช้ไม่ได้อีกต่อไป…
การเมืองระหว่างประเทศที่ตึงเครียด สงครามการค้าระลอกใหม่ และการฟื้นตัวของชาติตะวันตกทีต้องการ “ลดการพึ่งพาจีน” ล้วนทำให้หลายประเทศเริ่ม “ขึ้นภาษีนำเข้าสินค้าจากจีน” แบบเงียบๆ แม้ไทยยังไม่มีนโยบายแบบนั้นโดยตรง แต่ผลกระทบ “แทรกซึม” เข้าสู่ห่วงโซ่อุปทานแล้วเรียบร้อยและที่น่ากลัวคือ ผู้ประกอบการจำนวนมาก ยังไม่รู้ตัว
3 สัญญาณเตือน: คุณกำลังเสี่ยงอยู่หรือไม่?
1. ราคาสินค้าจากจีน “ปรับขึ้นบ่อย” แบบไม่มีเหตุผลชัดเจน
ผู้ผลิตจีนบางรายเริ่ม “ส่งผ่านภาษีทางอ้อม” มายังลูกค้า โดยอ้างค่าบริหารจัดการที่เพิ่มขึ้น ทั้งที่ต้นทุนเดิมไม่เปลี่ยนแปลง
2. เวลานำเข้าเริ่มยืด – โลจิสติกส์จีนไม่แน่นอน
นโยบายควบคุมการส่งออกบางประเภทในจีน รวมถึงขั้นตอนศุลกากรที่เข้มขึ้น ส่งผลให้สินค้าหลายรายการล่าช้าเกินแผนโดยไม่ทราบสาเหตุ
3. ค่าเงินหยวนเหวี่ยงแรง กระทบต้นทุนทันทีที่จ่ายมัดจำ
นโยบายควบคุมเงินหยวนของรัฐบาลจีนทำให้ค่าเงินไม่เสถียร ส่งผลให้ราคา FOB หรือ CIF ที่ตกลงไว้ “เปลี่ยนทันที” เมื่อจะโอนจริง
แล้วภาคการผลิตไทยควรทำอย่างไร?
1. ประเมินความเสี่ยงตาม “หมวดสินค้า”
สินค้ากลุ่มวัตถุดิบหรือชิ้นส่วนที่จีนผลิตล้นตลาด เช่น ชิ้นส่วนพลาสติก ยางอุตสาหกรรม หรือแม่พิมพ์ทั่วไป มีโอกาสสูงที่จะถูกกีดกันจากประเทศตะวันตก — ซึ่งสะเทือนย้อนกลับมายังไทย
2. กระจายซัพพลายจากจีนสู่แหล่งอื่นที่ไว้ใจได้
เริ่มมองหาแหล่งผลิตในเวียดนาม อินเดีย หรือไทย ที่สามารถผลิตสินค้าได้ในคุณภาพเดียวกัน เช่น ปลั๊กอุดเกลียว, ยางซิลิโคนขึ้นรูป, หรือ ยางวิศวกรรม ที่หลายโรงงานไทยผลิตได้ในมาตรฐานสากล
3. วางแผนจัดซื้อระยะยาวแบบ “ล็อกสัญญา + เงื่อนไขความเสี่ยง”
ใช้สัญญาระยะยาว (Long-term Agreement) ที่มี “เงื่อนไขบริหารความผันผวนของต้นทุน” เช่น การอิงค่าเงิน หรือ Buffer Price เพื่อควบคุมความไม่แน่นอน
เสียงจากโรงงานที่รู้ตัวเร็วกว่า
หลายผู้ผลิตในไทยเริ่มหันมาใช้ ผู้ผลิตชิ้นส่วนยางและพลาสติกในประเทศ เพื่อไม่ต้องแบกรับความเสี่ยงจากจีนเต็มๆ โดยเฉพาะกลุ่มที่ทำสินค้าส่งออกไปญี่ปุ่นหรือยุโรป ที่ลูกค้าเริ่มตรวจสอบห่วงโซ่อุปทานอย่างเข้มงวดมากขึ้น เช่น โรงงานหนึ่งในภาคตะวันตกของไทยที่เคยนำเข้าสินค้าจากจีน 100% ได้ปรับกลยุทธ์มาใช้ผู้ผลิตในประเทศกว่า 60% ภายใน 6 เดือน เพื่อควบคุมคุณภาพ + ลดความเสี่ยงจากค่าเงินหยวน และยังพบว่า เวลาส่งของเร็วกว่าเดิม 20%